- با توجه به شیوع بالای کمبود ویتامین "D" در جامعه، قبل از ارائه مگادوز یا دوز پيشگيري (ماهی يك عدد مكمل 50000 واحدی)، اجرای دستورالعمل‌های موجود مکمل یاری ویتامین D ضروری است و اندازه‌گیری سطح سرمی ویتامین "D" فقط در مواردی که پزشک تشخیص داده است باید انجام شود.
- ویتامین D به عنوان ویتامین محلول در چربی دارای نقش های متعددی در بدن می‌باشد از جمله شرکت در متابولیسم کلسیم و فسفر در سلامت استخوان و تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماری ها از جمله بیماریهای تنفسی.
- کمبود ویتامین D در بروز بیماریهای غیرواگیر، از جمله سرطان، بیماریهای قلبی-عروقی، دیابت و بیماری های خودایمنی دیده شده است.
- از جمله راهکارهای پيشگيری و کنترل کمبود ريز مغذی‌ها درسیستم بهداشتی درمانی کشور: مکمل ياري، غنی سازی مواد غذايی وآموزش و اصلاح الگوی غذايی جامعه است.
- ویتامین D را می‌توان از سه منبع دریافت کرد: تولید در داخل بدن از طریق قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید، مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های حاوی ویتامین D و مصرف مکمل.
- مقادیر مورد نیاز به ویتامین D برای هریک از گروه های سنی و فیزیولوژیک مطابق جدول شماره 1 می‌باشد.
جدول1: مقادیر مورد نیاز روزانه ويتامين D برحسب گروه سنی و فيزيولوژيک (منبع: Kraus 2017)
| گروه سنی | واحد بين المللي در روز (Iu/d) |
| نوزادان 0 تا 6 ماه | 400 |
| نوزادان از 6 ماه تا 1 سال | 400 |
| کودکان 1 تا 3 سال | 600 |
| کودکان 4 تا 8 سال | 600 |
| کودکان از 8 تا 18سال | 600 |
| افراد 19 تا سن 70 سالگي | 600 |
| افراد 71ساله و بیشتر (زنان) | 600 |
| افراد 71ساله و بیشتر (مردان) | 800 |
جدول2: طبقه بندی کفايت 25 دی هيدروکسی ويتامين D3 سرم (منبع: انجمن غدد درون ریز امریکا 2011)
| طبقه بندي | 25 دي هيدروکسی ويتامين D3 (نانو گرم بر میلی ليتر ) |
| کمبود (deficient) | 20 > |
| ناکافی (insufficient) | 21-29 |
| کافی (sufficient) | 30 < |
| مسمومیت (Toxic) | 100 < |
با توجه به اینکه کمبود ویتامین D مطابق جدول شماره 2 در حال حاضر از مشکلات شایع در کشور به شمار می‌رود. به طوری که شیوع کمبود ویتامین D از حدود 24 درصد در کودکان 23-15 ماهه تا 86 درصد در مادران باردار متغیر است و این کمبود در شهرها بیشتر از مناطق روستایی در همه گروه های سنی دیده می شود بنابراین برنامه مکمل یاری مطابق جدول شماره 3 در حال اجرا در کشور می‌باشد:
جدول3: برنامه کشوری مكمل یاری ویتامین D
| نام مکمل | شکل دارو | گروه سني | مقدار و روش دادن مکمل |
| مولتي ويتامين يا ويتامين آ+د | قطره | شروع از روز 3 تا 5 تولد تا پايان 24 ماهگی | روزانه يک سي سي قطره آ + د يا مولتي ويتامين معادل 25 قطره در روز |
| ويتامين D | پرل | نوجوانان سن مدرسه (18-12 سال) | در طی 9 ماه از سال تحصیلی هرماه يک عدد قرص ژله‌ای 50 هزار واحدی |
| پرل | جوانان | ماهانه يک عدد قرص ژله‌ای 50 هزار واحدي | |
| پرل | ميانسالان | ماهانه يک عدد قرص ژله‌ای 50 هزار واحدي | |
| پرل | سالمندان | ماهانه يک عدد قرص ژله‌ای 50 هزار واحدي | |
| پرل | مادران باردار | از شروع بارداری تا هنگام زایمان روزانه يک عدد قرص ژله‌ای 1000 واحدی | |
| پرل | مادران شیرده | در 6 ماهه اول شیردهی روزانه يک عدد قرص ژله‌ای 1000 واحدی | |
| کلسيم/ کلسيم D | قرص | سالمندان | روزانه يک عدد قرص حاوي 200 یا 400 یا 500 ميلي گرم کلسيم و 400 واحد بين المللي ويتامين D |
در مورد کودکان (2 تا 8 سال):
در حال حاضر برنامه کشوری برای مکمل یاری آنها درنظر گرفته نشده است. با توجه به توصیه‌های کمیته کشوری پیشگیری و کنترل کمبود ویتامینD، به مادران آموزش داده شود که هر 2 ماه یکبار یک عدد مکمل 50 هزار واحدی ویتامین D تهیه و به کودک خود بدهند.
- مکمل های تجویز شده از طریق سیستم بهداشتی درمانی تامین کننده بخشی از نیازها می باشد و مابقی باید از طریق منابع غذایی حاوی کلسیم (شیر و لبنیات، انواع کلم، حبوبات و ...) و ویتامین D (ماهی‌های چرب، لبنیات، زرده تخم مرغ و ...) تامین شود.
- لازم به ذکر است بالاترين سطح دريافت قابل تحمل (Upper Limit) ويتامين D برحسب گروه سني و فيزيولوژيک برای بزرگسالان روزانه 4000 واحد بين المللي و برای کلسيم نيز معادل 2500 ميلي گرم در روز تعيين شده است. مصرف مقادير بيشتر از 10،000 واحد بين المللي در روز در طولاني مدت می‌تواند موجب مسموميت شود.
- مصرف همزمان مکمل 50 هزار واحدی ویتامین D با قرص کلسیم D بدون اشکال بوده و در محدوده ایمن از نظر دریافت ویتامین D قرار دارد. مکمل کلسیم همراه یا بعد از غذا میل شود.
- براي پيشگيري از كمبود ويتامين "D" در زنان باردار، لازم است مطابق با دستورعمل مكمل ياري روزانه مادران باردار (1000 واحد روزانه) اقدام شود.
- با توجه به اين كه نوع تزريقي ويتامين "D"، زيست دسترسي خوبي ندارد لذا در سطح پيشگيري از كمبود این ويتامين، شکل تزریقی آن توصيه نمی‌شود.
ضامن ساز: تقویت سیستم ایمنی بدن یکی از راه‌های بسیار کارآمد در مقابله با ویروس کرونا می‌باشد، که در کنار رعایت نکات بهداشتی مانند شستن دست‌ها، رعایت فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک می‌تواند شما را در مقابل این بیماری مصون نگه دارد.
منابع: سازمان بهداشت جهانی، معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی اراک
دیدگاه خود را بنویسید